بذر میوه کرن بری cranberry

کرنبری (Cranberry) یا توت خرس از میوه های بومی آمریکای شمالی است و بطور گسترده برای مصارف تجاری در ایالت های شمالی آمریکا کشت می شود و ماساچوست یکی از بزرگترین ایالت های تولید کننده کرن بری است. این گیاه به صورت درختچه کوچک رشد می کند و میوه ی آن کوچک با رنگ قرمز یا خرمایی مایل به قرمز است که حدود سه سانتی متر طول دارد. دانه ها در مرکز میوه قرار دارند و گوشت ترش مزه اطراف آن را احاطه می کند. کرن بری ها در سه نوع طبقه بندی می شوند که متداولترین آن (Vaccinium macrocarpon) اندازه بزرگ دارد و برای مصارف تجاری همچون صنعت آبمیوه، خشکبار، مربا و سس کشت می گردد. نوع دوم (Vaccinium oxycoccus) در بعضی مناطق به صورت وحشی رشد میکند و به آن کرن بری کوچک گفته می شود. نوع سوم (Vaccinium vitis-idaea) در مناطق سرد رشد خوبی دارد و به عنوان محصولی شناخته شده در بعضی از کشورهای اروپای شرقی پرورش داده می شود. این درختچه در ایران کمیاب بوده و در سطح وسیع به صورت زراعی کشت نشده و جز گیاهان تجاری دسته بندی می گردد. 

این گیاه به صورت درختچه یا بوته ای رونده رشد میکند. کرن بری گیاهی خودگرده افشان با گلهایی به رنگ صورتی یا ارغوانی است که مادگی و پرچم نمایان دارند. برای افزایش محصول میتوان از زنبور برای گرده افشانی گلها استفاده کرد. برگها همانند میوه ها اندازه کوچکی داشته و به صورت عمودی روی ساقه قرار می گیرند. آنتی اکسیدان های موجود در میوه کرن بری از خطر ابتلا به بیمار های قلبی- عروقی جلوگیری کرده و همچنین خاصیت ضد التهابی دارند. مصرف کرن بری و محصولات آن در جلوگیری از عفونت‏‌های باکتریایی دهان، خطر ابتلا به پوسیدگی دندان و بیماری‏‌های لثه موثر است. این میوه  همچنین منبع خوبی از ویتامین c است و بدن را در مقابل عفونت های دستگاه ادراری محافظت می کند.

این گیاه در مناطق سرد رشد خوبی دارد و قادر است در زمین هایی با خاک اسیدی رشد کند و ریشه های آن قادر هستند شرایط غرقابی در فصل زمستان را تحمل کنند اما بهتر است گیاه در چنین شرایطی قرار نگیرد چون مانع رشد ریشه می گردد. پرورش گیاه کرن بری به صورت بذر و کاشت قلمه های یکساله و نهال های چند ساله است. که بر اساس سن گیاه میتوان نهال های سه ساله را گاهی اوقات در فصل تابستان و قلمه ها و جوانه  ها را در پاییز یا بهار کشت کرد. خاک با pH اسیدی، همراه با مواد آلی   ترجیحا پیت ماس یا شنی برای کشت مناسب است. این گیاه در خاکهای با بافت رسی و سیلتی ضعیف می شود. قبل از کاشت گلدان را آبیاری کنید و اجازه دهید آب اضافی از گلدان خارج شده و سپس اقدام به کاشت بذر کنید. بهتر است عمق کاشت بذر بیشتر از 5/0 سانتی متر نباشد. بعد از کاشت با اسپری آبیاری کنید. گلدان باید در محیطی نور گیر قرار گیرد و در طول جوانه زنی (15 تا 25 روز) رطوبت گلدان حفظ شود. نکته مهم این است که اندازه گلدان بزرگ باشد و هر دو سال یکبار گلدان تعویض گردد. گیاه کرن بری معمولا بعد از سه یا چهار سال میوه می دهد. فضای کافی بین نهال های سه ساله برای کشت در زمین 90 سانتیمتر است. 

آبیاری باید به صورت ثابت و با فاصله زمانی منظم انجام شود تا از خشک شدن ریشه ها جلوگیری شود. همچنین نباید گیاه در شرایط آبیاری زیاد و غرقابی قرار گیرد. در سالهای اول و دوم تا زمانی که ساقه های رونده فضای بستر کاشت را پر نکرده اند نیازی به کود دهی نیست و بدون نیاز به کود نیتروژن، ساقه ها رشد خوبی خواهند داشت. در صورت نیاز کودی میتوان در سه مرحله در شروع رشد گیاه، گل دهی و زمان تشکیل میوه از کود نیتروژن استفاده کرد. کود زیاد از گسترش ساقه های رونده جلوگیری کرده و باعث می شود ریشه ها به صورت عمودی در خاک فرو بروند. بهتر است با شروع سال دوم، از کود بدون نیتروژن استفاده شود. با شروع سال دوم، با ریختن یک لایه ماسه بر روی خاک امکان ریشه زدن ساقه های رونده ی گیاه  فراهم شده  و از رشد علف های هرز نیز جلوگیری می شود. در فصل زمستان باید با یک پوشش پلاستیکی مات از یخ زدگی و خشک شدن گیاه جلوگیری کرد. پوشش پلاستیکی سیاه موجب افزایش دما و از بین رفتن گیاه می گردد. در فصل بهار می توان پوشش را برداشت.