بیماری آتشک با عامل باکتریایی ارویا امیلوورا از آفت های مهم و بسیار مخرب و واگیردار درختان میوه دانه دار است. نام این بیمار آتشک از روی ظاهر درخت بیمار گرفته شده چرا که در زمان دچار شدن به بیماری درخت یا گیاه ظاهری به مانند یک گیاه آتش گرفته دارد. یکی از بیماری های گیاهان که مهمترین آنها به و گلابی است و در سراسر جهان به مسئله ای مهم تبدیل شده است. میزان خسارات آتیشک بر روی درختان سیب نیز مشاهده شده است که البته کمتر از گلابی و به است. اولین گزارش از این بیماری در قرن هجدهم میلادی بوده است. این بیماری برای اولین بار در کشور ایالات متحده ی آمریکا روی درختان سیب ، به و گلابی مشاهده شده است.این بیماری همراه با میوه های صادراتی آلوده به انگلیس و سپس به دیگر مناطق جهان منتشر شد. آتیشک در سال 1368 در ایران و در تهران مشاهده شد. (ویکیپدیا ، آتشک ).

در مشاهدات انجام گرفته در ایران و در شهرهای تهران، قزوین و اذربایجان این نکته بیانگر شده ات که در زمان ورود آتشک به منطقه در سال اول میزان خسارت بسیار بالا بوده و در سالهای بعد با ریشه کن کردن میزبانهای حساس بیماری به تعادل رسیده. آتشک در اثر عفونت با یک پاتوژن رخ میدهد و مرگ سریع برگ، جوانه، شاخه و اندام های گیاهی را موجب میشود، قبل از مرگ برگ ابتدا زردی و قهوا ای شدن مشاهده می شود.

علائم آتشک

علائم آتیشک به راحتی قابل تشخیص هستند، بارزترین نشانه ی این بیماری سوختگی برگ، میوه، شکوفه، و شاخه ها است و شاخه های جوان اگر آلوده شوند انتهای آنها خم شده و حالت عصایی به خود می گیرند در اصطلاح آنها را سر عصایی می نامند. اولین علائم بیماری بر روی گل ها ظاهر می شود به گونه ای که آنها ابتدا پژمرده و سپس سیاه می شوند، پس از شکوفه ها شاخه های جوان و جوش های درختان حساسیت بشتری به بیماری دارند، در برگ ها ابتدا رگبرگ ها و سپس تمام سطح برگ حالت سوختگی به خود می گیرند، تغییر رنگ در درختان مبتلا به رنگ های سیاه برای درخت به، رنگ قهره ای سوخته درخت گلابی و در درختان سیب رنگ قهوه ای روشن است. 


عوامل گسترش اتیشک اول اب و هوای  بیست و چهار الی بیست و نه درجه ای همراه با رطوبت مناسب است و دوم حشراتی از قبیل زنبور عسل است که عامل بیماری را منتقل کرده.
 

کنترل آتشک

کنترل آتیشک برای مبارزه با این بیماری  باید روشهای شیمیایی با دیگر روشها ترکیب شود به غیر از روش شیمیایی شما میتوانید از پیوندک ها و نهال های مقاوم استفاده کنید همچنین استفاده ی بیش از حد از کود های ازته به علت اب اندازی در ساقه ها باعث تشدید این بیماری میشود. در ضمن شما باید هرس مناسب کرده و اندام های الوده را جدا کرده و بسوزانید همچنین سعی کنید وسایل کار با درختان را ضد عفونی کرده و از استقرار کندو در باغات خوداری کنید

 

الف: هرس کردن 
به این علت که باکتری در شانکر ها زمستان گذرانی می کنند پس حذف آنها از شدت بیماری در سال بعد می کاهد، این هرس بهتر است در زمستان و در هوای خشک باشد به این علت که زمان برگدهی ممکن است شانکرها قابل رویت نباشند. 15 سانتیمتر پایین تر از ناحیه ی سیاه شده باید حذف شود، پس از هرس نیز باید وسایل باغبانی به خوبی ضد عفونی شوند تا از انتقال بیماری جلوگیری شود. (گیاه پزشکی 1386 بیماری آتیشک)

ب: درمان به وسیله ی آنتی بیوتیک 
بیشتر اپیدمی های خطرناک و جدی آتشک زمانی اتفاق می افتد که گل ها آلوده شوند، آنتی بیوتیک هایی هستند که کار محافظت از گل ها در برابر آلودگی را بر عهده دارند، آنتی بیوتیک ها باید زمان درست یعنی در زمان گلدهی استفاده شود و دما باید بیشتر از 18 درجه ی سانتی گراد برسد.

بعد از این مرحله بارش باران ضروری است تا باکتری را به محلهایی که بتواند از آنجا وارد گیاه شود، برساند. بنابراین آنتی بیوتیک باید قبل یا بعد از بارش صورت گیرد تا در زمان بارندگی جمعیت باکتری زیر آستانه آلودگی باشد. آنتی بیوتیک ها در مرحله سوختگی شاخه ها در طول تابستان تاثیری ندارند و به کارگیری آنها برای محافظت توصیه نشده است. (خشکرود 1393 آتشک درختان)

آنتی بیوتیک هایی که مورد استفاده قرار می گیرند استرپتومایسین و ترامایسین هستند که در مناطق ممنوعه می توانند از تتراسایکلین هم استفاده کنند.

 

مبارزه شیمیایی با آتشک:

در طول سال یعنی در پاییز و زمستان محلول پاشی ترکیبات مس و یا بردوفیکس به مقدار 10 در هزار و همچنین  در بهار تکرار این سم یعنی تركيبات مس و يا تركيبات بوردو به میزان 3 در هزار بايد استفاده كرد و تكرار آن نيز بسيار مفيد خواهد بود.