مگس مدیترانه ای مخرب ترین آفت کشاورزی

سه شنبه 18 آبان 1400

| 18272

لقب مخرب ترین آفت کشاورزی از آن کدام حشره است ؟

مگس میوه مدیترانهای آفتی پلی فاژ است و تقریبا جز کیوی به هر میوه ای خسارت وارد میکند . ﻣﮕﺲ ﻣﻴﻮه ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪای به دلایل اﻧﺘﺸﺎر وﺳﻴﻊ و سریع در ﺟﻬﺎن ، ﺗﺤﻤﻞ ﺷﺮاﻳﻂ آب وﻫﻮای ﺳﺮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﮔﻮﻧﻪ ها و داﻣﻨﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ گسترده آن لقب ﻣﺨﺮبﺗﺮﻳﻦ آﻓت ﻛﺸﺎورزی در ﺟﻬﺎن را از آن خود کرده اﺳﺖ. این آفت دارای ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺧﺴﺎرت اﻗﺘﺼﺎدی در ﺑﻴﻦ ﮔﻮﻧه های مگس میوه است

آناتومی بدن مگس مدیترانه ای

این مگس از خانواده ی( Tephridtidae) می باشد که به آن ها مگس های رنگی نیز گفته می شود . برخلاف مگس میوه مدیترانه ای ، مگس خربزه و یا مگس گیلاس که از این خانواده می باشند پلیفاژ نیستند. حشره ی کامل این آفت ۴ الی ۵ میلیمتری ، دارای سر زرد یا خاکستری رنگ , چشم های مرکعبی ، بال ها ی بی رنگ و شکم زرد رنگ است . عمر حشره کامل بنا بر شرایط بین 2 تا 6 ماه است . حشرات ماده از 200 تا حداکثر ۱۰۰۰ تخم می گذارند . لارو ها مانند دوک ، کرمی شکل و فاقد پا هستند اما شفیره ها استوانه ای حدود ۳میلیمتر، به رنگ قهوه ای تیره هستند . طول دوره شفیرگی ۸ روز ، دوره ی جنینی ۸ روز ، در شرایط خاص دوره ی شفیرگی تا ۸ ماه هم میتواند طول بکشد .

گستردگی مگس مدیترانه ای

توانایی مگس مدیترانه ای برای تحمل آب و هوای خنک بهتر از دیگر گونه‌های مگس میوه است و میتواند حدود ۳۰۰ میزبان از گل ها، سبزیجات و میوه (مانند آووکادو، موز، انبه، فلفل، مرکبات، انجیر، خرمالو، گلابی، هلو، سیب، به، گیلاس و… ) باشد . ﺍﻳﻦ ﺁﻓﺖ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﻗﺎﺭچ های ﻋﺎﻣﻞ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﺎﺷﺪ ; همچنین ﺳﻮﺭﺍخ هاﻯ ﺗﺨﻤﮕﺬﺍﺭﻯ ﺣﺸﺮﻩ ﺩﺭ ﭘﻮﺳﺖ ﻣﻴﻮﻩ ﺍﺯ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﺗﺎ ﺣﺪ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻣﻰ ﻛﺎﻫﺪ. ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﺍﻳﻦ ﺁﻓﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺭﺍ در بر میدارد.

مثال مناطق آسیب دیده

این مگس توانایی آسیب به بیش از ۲۵۰ تا ۳۰۰ نوع میوه را دارد پارسال به کمتر باغداری در مازندران رحم کرد و می‌توان گفت بیش از ۹۰ درصد باغات میوه استان مازندران را مورد حمله قرار داد. این آفت اولین بار در سال ۵۴ درمیوه هلوی مشهد دیده شد که پس از آن از سال ۶۲ وارد استان مازندران شد و در سال ۶۴ به‌طور گسترده شیوع پیدا کرد . گرم شدن کره زمین در سال‌های اخیر یکی از دلایل گسترش این آفت خسارت زا است .

راه ورود

تحقیقات انجام شده , نبود قرنطینه محصولات کشاورزی را دلیل اصلی ورود آفات و بیماری های گیاهی به کشور دانست و اعلام کرد : محصول وارداتی باید ابتدا وارد قرنطینه شده و دقیق مورد بررسی قرار گیرد سپس در مرحله بعدی وارد بازار شود اما متاسفانه نبود قرنطینه موجب ورود آفات به کشور است.

علائم ظهور آفت

ایجاد لکه‌ های قهوه‌ای بر روی میوه نشان دهنده وجود آفت در داخل میوه است و میوه‌ها به محض آلودگی با این آفت شروع به ریزش از درخت کرده .

نحوه ی آسیب

این حشره در مرحله اول از گوشت میوه مرکبات تغذیه کرده و با ایجاد زخم در سطح پوست میوه موجب نفوذ قارچ عامل کپک آبی و باکتری ها می شوند ; که به باعث پوسیدگی و لهیدگی میوه می شود. میوه‌ها به محض آلودگی با این آفت شروع به ریزش از درخت کرده که این آسیب در پرتقال و نارنگی بیشتر مشاهده می شود . علاوه بر کاهش تعداد محصول در اثر ریزش، کاهش کیفیت محصول نیز به دلیل وجود لکه بر روی میوه باعث شد تا بازار پسندی محصول از بین رفته و فروش محصولات با مشکل مواجه شود

راه های کنترل مگس میوه مدیترانه ای

با تخم‌گذاری مگس در داخل میوه، لارو یا کرم مگس با تغذیه از داخل میوه، رشد کرده و سپس شفیرۀ مگس میوه پس از آخرین سنِّ لاروی از درخت پائین آمده و وارد خاک می‌شود و مراحل زمستان‌گذرانی این آفت با حالت شفیرگی در داخل خاک انجام می‌گیرد، به همین دلیل سمپاشی به تنهایی راه مقابله نیست. اولین گام در جهت مبارزه با آفت مگس میوه را جمع‌آوری میوه‌های آلوده از سطح باغ است .

در شرایط عادی که حشره طغیان نکرده است :

_تله مکفیل سوراخ دار
_مایع سراترپ
_تله جکسن (پارافرون جلب کننده حشره ی نر )
_ جمع آوری و دفن هرگونه میوه ریخته شده پای درختان در عمق ۵۰ سانتیمتری خاک
(این مگس به میوه های ریخته و برداشته شده خسارتی وارد نمی کند)

در شرایطی که طغیان صورت گرفته باشد

کنترل مگس مدیترانه ای در زمان طغیان بسیار دشوار می باشد.

استفاده از سموم مالاتیون و سراتراپ و سمپاشی هفتگی در قسمت جنوبی درختان تا ارتفاع یک و نیم متر با سمپاش‌های دوشی سبب دور شدن مگس میوه از درختان می‌شود.
_ انجام عملیات طعمه پاشی در باغاتی که موجب خسارت به میوه شده،با استفاده از طعمه مسموم و سمپاشی تلمبه ای
_نصب تله های جلب کننده چسب زرد که در انتهای آن ابری قرار گرفته و روی ابر سراتراپ یا سراتینکس پاشیده شده باشد

استفاده از پروتئین هیدرولیزات _
استفاده از سموم شیمیایی مناسب مانند مالاتیون به صورت 12 لیتر در هزار لیتر آب _

کشورهایی نظیر اسپانیا، استرالیا توانستند با بهره‎ گیری از روش مگس نر عقیم این آفت را به خوبی کنترل کنند که این روش امسال در شهرستان ساوه نیز بر روی باغات انار اجرا شد.در این روش ابتدا مگس‌های نر و ماده را پرورش داده و سپس در مرحله شفیرگی مگس‌های ماده را جدا و از بین میبرند و مگس‌های نر را تحت اشعه گاما عقیم کرده آنگاه در مزارع و باغات کشاورزی توسط هلیکوپتر و هواپیما رهاسازی می‌شود.پس از جفت‌گیری مگس‌های ماده با نر عقیم در باغات، تخم‌های حاصل دیگر قابلیت باروری نداشته و عقیم می‌مانند که خود به خود پس از مدتی از بین می‌روند.

مقالات مرتبط