روش بهتر کاشت سیب زمینی همراه با توضیحات کامل در مورد آفات و بیماری های سیب زمینی

سیب زمینی گیاهی یکساله از خانواده سولاناسه (Solanacea)  و تیره ی سیبزمینیان می باشد. سیب زمینی دارای برگهای مرکب و بریده است که گل هایی بنفش و یا سفید تولید میکند. میوه ی سیب زمینی کوچک، قرمز و سمی است. بله درست شنیدید میوه ی گیاه سیب زمینی سمی است ولی ساقه های زیرزمینی خوراکی در این گیاه موجود است که حاوی اندوخته ی نشاسته فراوان است و ارزش غذایی بسیار بالایی دارد. در حال حاضر در حدود 330 میلیون تن سیب زمینی در جهان به صورت سالیانه تولید میشود که بزرگترین تولید کنندگان سیب زمینی چین، هند و روسیه است.  

خاک مورد نیاز

بهترین نوع خاک برای کاشت سیب زمینی زمینهای هوموسی نرم و حاصلخیز ، از جنس رسی شنی تا شنی رسی است . تولید سیب زمینی در خاکهای سنگین موجب اشکال در رشد و برداشت محصول می گردد بنابراین خاکهای عمیق و بارور ، با بافت متوسط و ساختمان عالی ، زهکش خوب و PH  ۵٫۵ تا ۶ برای کاشت سیب زمینی بسیار مناسب است . ضمنا سیب زمینی به خشکی و شوری خاک حساس است.

زمان کاشت 

 در ایران کشت سیب زمینی در مناطق جنوبی از اواسط بهمن ماه تا اواخر اسفند ماه و در مناطق معتدل شمالی مانند: اطراف شهرستان قزوین، کرج، دماوند، منطقه آذربایجان، و شمال خراسان از اوایل فروردین ماه پس ازسپری شدن خطر سرمای بهاره شروع و تا اواخر فروردین ماه انجام خواهد گرفت .
غده های سیب زمینی را قبل از کاشت باید بمدت 4 هفته در فضای روشن و جای مسطح جوانه دار کرد. وزن متوسط غده ها باید بین 50 تا 60 گرم باشد و حتی الامکان از بریدن غده های بذری اجتناب شود تا مانع شیوع بیماریهای قارچی و باکتریایی گردد.

روش کاشت

غده های آماده شده برای کاشت را به فاصله ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر از یکدیگر روی ردیف هایی که فاصله آنها از یکدیگر ۵۰ تا ۷۰ سانتیمتر باشد زیر خاک می کنند . ( سیب هائی را که به چند قسمت تقسیم کرده اند قبل از کاشت بایستی در محلی سایه روی زمین پهن کرد تا قسمت بریده شده از یک لایه پوشش حفاظتی پوشیده شود و یا آن که وسیله خاکستر و خاکه زغال آن قسمت ها را پوشش داد ) پس از کاشت و زمانی که جوانه ها از خاک خارج شدند و شروع به رشد نمودند پای بوته ها را خاک می دهند که موجب ازدیاد محصول گردد. قبل از کاشت این گیاه، زمین را آبیاری می کنند و زمانی که زمین خیس شد و اصطلاحا گاورو گردید، سیب زمینی ها را می کارند و نوبت دوم آبیاری به دو هفته بعد موکول می گردد.

کود های مناسب برای کشت سیب زمینی

در ابتدای فصل به صورت کود سرک از کودهای حاوی نیتروژن استفاده می شود و در طول فصل رشدی گیاه از کودهای حاوی فسفر و پتاسیم استفاده می شود.

آبیاری 

 بطور کلی مزرعه سیب زمینی را تا زمان گل دادن بوته ها هفته ای یک نوبت آبیاری می کنند و پس از به گل نشستن گیاه آبیاری را کم می کنند .

زمان برداشت 

بایستی پس از آن که کاملا برگ ها خشک شدند و ساقه ها زرد گردیدند انجام به عمل برداشت سیب زمینی گردد

آفات سیب زمینی

کرم مفتولی سیب زمینی

کرمهای مفتولی سیب زمینی  Agriotes sp  و Omophulm sp  حداقل گونه هایی از دو خانواده Elateridae و Alleculidae  کرم های مفتولی از مناطق کشور گزارش شده که لاروهای این گونه ها با توجه به اینکه درخاک زیست می نمایند به غده های سیب زمینی خسارت زده و باعث از بین رفتن محصول سیب زمینی می گردند. روش عمده کنترل این آفات استفاده از روشهای زراعی بموقع خصوصا" آیش، شخم، یخ آب زمستانه ،مدیریت مزرعه ، آبیاری منظم و شکار حشرات بالغ با استفاده از تله های چسبنده بوده و استفاده از روشهای شیمیایی در مرحله آخر مبارزه با این آفت می باشد.

بیماری های سیب زمینی

پوسیدگی ریشه سیب زمینی

علائم بیماری

علائم بیماری در روی غده سیب زمینی نیز به صورت تشکیل اسکلروت های سیاه رنگی است که سطحی بوده و با آب شسته نمی شوند. زمانی که غده های آلوده به اسکلروت در خاکهای مرطوب کاشته شوند جوانه های روی غده می میرند و یا در رشد آنها وقفه ایجاد می شود. در روی ساقه هایی که از غده آلوده می رویند زخم ایجاد می شود. علائم این بیماری در مزرعه به صورت کوتولگی بوته، ارغوانی شدن برگها، پیچیدگی و زردی برگها در بوته های آلوده دیده می شوند. مناسبترین حرارت برای جوانه زنی اسکلروت ها 23 درجه میلی گراد است. این بیماری علاوه بر سیب زمینی بسیاری از گیاهان زراعی دیگر از جمله حبوبات، گیاهان روغنی، پنبه و کلم را نیز آلوده می کند.

عامل بیماری

عامل بیماری قارچ Rhizoctonia solani می باشد.

مبارزه

الف) کاشت غده های سالم و عاری از اسکلروت
ب) ضد عفونی غده های بذری با استفاده از سموم قارچ کش
ج) عدم کشت سیب زمینی به مدت 3 تا 4 سال در زمینهای آلوده

لکه موجی سیب زمینی

 علائم بیماری

بر روی برگها علائم به صورت لکه های قهوه ای رنگ با دوایر متحدالمرکز موجی و با حواشی کلروتیک دیده می شوند. لکه ها به سرعت توسعه پیدا کرده و ممکن است تمام اندامهای هوایی گیاه حالت سوخته به خود گیرند. در غده ها علائم به صورت لکه های سیاه فرورفته و با حواشی مشخص دیده می شوند. بافت زیر لکه ها قهوه ای رنگ شده و به حالت اسفنجی در می آید.

عامل بیماری

عامل بیماری قارچ Alternaria solani می باشد.

مبارزه

الف) کاشت بذر سالم و ضد عفونی شده
ب) برقراری تناوب 2 تا 3 ساله
ج) جمع آوری بقایا و انهدام آنها
د) سمپاشی بوته های دارای علائم با استفاده از سموم قارچکش مسی

پژمردگی بوته سیب زمینی

علائم بیماری

علائم معمولا از اواسط تا اواخر فصل بر روی بوته های سیب زمینی ظاهر می شوند. علائم بیماری به صورت پژمردگی و پیچیدگی برگها در یک طرف بوته و زردی بافتهای بین رگبرگی دیده می شوند. زردی برگها معمولا از پائین بوته شروع شده وبه طرف بالا پیشرفت می کند. برگهای بوته آلوده به تدریج خشک شده و به ساقه آویزان باقی می مانند. آوندهای چوبی در ریشه، ساقه و علی الخصوص در طوقه تغییر رنگ داده و به رنگ قهوه ای در می آیند.

عامل بیماری

 این بیماری توسط سه گونه قارچی Fusarium eumarti ، Fusarium oxysporum و Fusarium avenaceum ایجاد می شود.

مبارزه

الف) برقراری تناوب زراعی با استفاده از غلات
ب) جلوگیری از زخم شدن غده ها در زمان برداشت
ج) جمع آوری بقایا و انهدام آنها
د) کاشت بذر سالم و ضد عفونی شده

جرب معمولی سیب زمینی

علائم بیماری

دو نوع علائم از این بیماری به نامهای جرب سطحی و جرب عمیق بر روی غده های سیب زمینی دیده می شوند. در جرب سطحی ابتدا اندازه لکه ها کوچک است ولی بعد لکه ها به هم متصل شده و به رنگ قهوه ای و چوب پنبه ای در آمده و سطح زیادی از پوست غده را می پوشانند. در جرب عمیق زخمهای فرورفته ای در غده ها ایجاد می شوند. ارقام پوست نازک به این بیماری حساس تر هستند. عامل بیماری بر روی چغندر، کلم، هویج، بادمجان، پیاز، ترب، شلغم و اسفناج نیز بیماریزا می باشد.

عامل بیماری

عامل بیماری باکتری Streptomyces scabies می باشد. عامل بیماری زا مدتهای طولانی در خاک زنده مانده و از طریق غده های آلوده، آب، باد و ادوات کشاورزی آلوده به سایر نقاط انتقال می یابد.

مبارزه

الف) کاشت بذر سالم در زمینهای غیر آلوده
ب) برقراری تناوب زراعی با استفاده از سویا و یونجه
ج) تنظیم pH خاک بین 5 تا 3/5
د) تنظیم دوره های آبیاری
ه) کاشت ارقام مقاوم

پژمردگی باکتریائی سیب زمینی

علائم بیماری

علائم این بیماری به صورت پژمردگی و سبز خشک شدن کل بوته ظاهر می شود. گاهی در اندامهای هوایی هیچگونه علائمی دیده نمی شود ولی در غده ها آثار بیماری به صورت سیاه شدن آوندها مشاهده می گردد. چنانچه غده آلوده برش داده شود ترشحات باکتری به صورت قطرات سفید رنگی از آوندها خارج می شوند. غالباﹰ در ناحیه چشم غده ها مواد چسبنده ای خارج می شود که باعث چسبیدن خاک به محل آلودگی می شود. عامل بیماری زا در گیاهان گوجه فرنگی، توتون و بادمجان نیز ایجاد بیماری می کند.





عامل بیماری
 عامل بیماری باکتری Ralstonia solanacearum می باشد. عامل بیماری زا در غده های آلوده سیب زمینی و علف های هرز مزرعه سیب زمینی زمستان گذرانی می کند.

مبارزه

الف) کاشت بذر سالم در زمینهای غیر آلوده
ب) برقراری تناوب زراعی 5 ساله با استفاده ازگیاهان غیر میزبان
ج) مبارزه با علفهای هرز مزارع سیب زمینی

(برای مطالعه ی مقاله ای در مورد بیماری نماتد سیست سیب زمینی کلیک کنید)