چرا درختانم میوه نمی دهند؟

چرا درختانم میوه نمی دهند؟

مهم نیست یک درخت میوه در حیاط خانه تان داشته باشید یا یک باغ با تعداد بسیار زیادی درخت میوه. زمانی که در فصل میوه دهی درختانتان هستید اگر متوجه نبود میوه یا کاهش شدید آن بر روی درختان شوید این سوال پیش می آید که چرا درخت من میوه نداده است؟

در بحث میوه دهی درختان در علم باغبانی عوامل بسیار متعددی دخیل هستند. به طوری که نمیتوان یک علت را به صورت صد در صد بیان و یا عدم میوه دهی درختان را به یک فاکتور مرتبط دانست. برای بررسی میوه دهی درختان باید اول سازوکار درخت را دانست. هر درخت با توجه به زمان گلدهی و میوه دهی باید به صورت متفاوت تغذیه، هرس و نگهداری شود. با توجه به شناخت درخت میتوان فهمید درختان یک پایه و دوپایه در زمان گرده افشانی متفاوت عمل می کند.


 حتی گل های درختان می توان تک جنسی یا دو جنسی باشد. برخی دیگر از درختان نیاز به گرده افشانی به صورت مصنوعی دارند. اگر در هر کدام از این درختان نیاز به گرده افشانی، تلقیح، تغذیه و ... در نظر گرفته نشود مطمئنا میوه دهی خوبی نخواهیم داشت.
زمان به بلوغ رسیدن درختان میوه در گونه ها و رقم های مختلف متفاوت است. به دوره رشدی نهال که در آن نمی توان درخت میوه را وادار به گلدهی کرد، دوره نونهالی می گویند. این دوره در درختان میوه مختلف متفاوت است به عنوان مثال دوره نونهالی در گلابی 3 تا 8 سال، سیب 3 تا 6 سال و زردآلو 2 تا 4 سال طول می کشد.
قدرت رشد درخت میوه هر چه بیشتر باشد میزان گلدهی آن کاهش پیدا می کند. همچنین میزان گلدهی در درختان میوه ای که رشد رویشی بسیار پایینی دارند نیز کم است. پس می توان نتیجه گرفت رشد رویشی متوسط میتواند به باروری درختان کمک کند. با استفاده از پایه های پاکوتاه کننده و به طبع کاهش رشد رویشی باعث افزایش میوه دهی می شود.

 
انجام هرس در حد نیاز و به صورت متعادل می تواند به گلدهی درختان میوه کمک کند. با هرس بیش از حد فقط درخت میوه را وارد فاز رویشی کرده در نتیجه گلدهی کاهش می یابد. البته برخی از هرس ها می تواند به گلدهی کمک کند. هرس ریشه، پوست برداری یا زخم کردن قسمتی از پوست با افزایش میزان کربوهیدرات در قسمت بالای محل هرس باعث افزایش گلدهی و در نتیجه افزایش میوه دهی می شود. باید در زمان هرس به این نکته توجه داشت که گل انگیزی در شاخه های افقی بیشتر از شاخه های عمودی صورت می گیرد.
 
طبق تحقیقات مشخص شده است که شدت نور تاثیر بیشتری نسبت به طول روز بر گل انگیزی درختان دارد. در درختان مختلف این اثر متفاوت است و میتواند یکی از علل اصلی عدم گلدهی باشد. در درختان تک پایه و دو پایه نیز شدت نور تاثیر متفاوتی بر گل انگیزی گل های نر و ماده دارد. پس نورگیری کامل درخت یکی از راهکارهای افزایش باردهی می باشد.
دمای بالا و پایین در درختان متفاوت و در مناطق معتدله، گرمسیری و نیمه گرمسیری می تواند در گلدهی اخلال ایجاد کند.
تغذیه مناسب درختان باعث افزایش گلدهی می شود. استفاده از کودهای ماکرو و میکرو می تواند باعث رشد رویشی و زایشی درختان میوه شود. البته میزان مناسب استفاده از این کودها بسیار اهمیت دارد به گونه ای که میزان مناسب کود نیتروژن میتواند بر افزایش گلدهی موثر باشد ولی استفاده بیش از حد این عنصر باعث افزایش رشد رویشی و کاهش رشد زایشی شود. از عناصر میکرو موثر در گلدهی میتوان به بور و روی اشاره کرد به گونه ای که عنصر بور باعث رشد سریعتر لوله گرده شده و عمل تلقیح سریعتر انجام می گردد. عنصر روی با افزایش طول عمر مادگی، شانس گرده افشانی مناسب را بیشتر کرده و در نتیجه افزایش محصول را در پی خواهد داشت.
برای مشاهده ی کودهای مخصوص میوه دهی در فروشگاه اینترنتی ایران کشاورزی اینجا کلیک کنید.


 
آبیاری بیش از حد باعث رشد رویشی بیشتر ریشه شده و در نتیجه رشد رویشی شاخ و برگان افزایش و رشد زایشی کاهش پیدا میکند. آبیاری در حد نیاز می تواند این مشکل را برطرف کند. در برخی از محصولات مثل مرکبات ایجاد یک خشکی کوتاه مدت میتواند گیاه را وارد فاز زایشی کند.
با افزایش بیش از حد میوه بر روی درخت، با توجه به افزایش استفاده از مواد غذایی ذخیره موجود در برگ درختان و اثر هورمون جیبرلین موجود در بذر میوه ها، میتوان انتظار افت محصول را برای سال بعد داشت. در این هنگام میتوان با هرس گل و میوه از سال آوری درختان میوه جلوگیری کرد.

 
برخی از درختان دو پایه بوده و درختان ماده برای باروری به درختان نر گرده دهنده نیاز دارند مانند خرما و پسته. علاوه بر آن برخی درختان خودناسازگارند. یعنی با گرده خود بارور نمی شوند مانند گیلاس و آلو. باید به این نکته توجه کرد که درختان گرده دهنده به اندازه کافی در باغ کاشته شود.
با عملیات به زراعی میتوان به گل دهی و میوه دهی درختان کمک کرد. یکی از مواردی که می توان به آن اشاره کرد وجین و حذف علف های هرزیست که بر روی بستر باغ رشد میکنند. با این کار میزان رقابت گیاهان دیگر را با درخت کاهش داده و به درخت اجازه می دهد به صورت کامل از مواد غذایی بهره ببرد.
مبارزه با آفات و بیماری ها نقش مهمی در افزایش محصولات کشاورزی دارد. درختان میوه ای که در حال مبارزه با آفات و بیماری هستند نمی توانند توان کافی برای وارد شدن به فاز زایشی را داشته باشند. برخی از آفات از قبیل شته ها، کنه ها، کرم سرشاخه خوار، تریپس، پسیل، بیماری های قارچی، باکتریایی و ... میتوانند باعث ضعیف شدن درخت، ریزش گل و میوه شده و در صورت ماندگاری محصول بر روی درخت، بازارپسندی و کیفیت آن به شدت کاهش می یابد.


   
سمپاشی زیر نظر کارشناسان و با توجه به نوع آفت و بیماری، میتواند یکی از راهکارهای ماندگاری گل و میوه بر روی درختان باشد. البته باید توجه داشت که با سمپاشی های بیش از حد، نباید باعث حذف گرده افشان ها شد. حشرات گرده افشان به باروری گل ها کمک کرده و باعث افزایش محصول می شوند.
یکی از مهمترین علل عدم تشکیل میوه سرمازدگی پیش رس بهاره است که میتواند باعث از بین رفتن شکوفه ها گردد. آماده سازی درختان میوه برای مقابله با سرمای دیررس بهاره می تواند بسیار موثر واقع شود. با استفاده از تغذیه مناسب و استفاده از آمینو اسیدها و روغن ولک همراه با حشره کش ها و کنه کش ها میتوان درخت میوه را مقاوم کرد.
عملیات های مناسب در زمان سرمازدگی دیر رس بهاره که شامل استفاده از دود، هیترهای باغی، آبیاری بر روی شاخه ها و ... است توصیه می شود.