پرورش قارچ صدفی خوراکی در خانه

قارچ صدفی

خواص قارچ صدفی

میزان بالای پروتئین قابل جذب وانواع ویتامین ها در قارچ صدفی موجود است. عناصر معدنی مثل پتاسیم، مس و آهن در قارچ بیشتر از سبزی و میوه است. میزان کالری کم و چربی پایین باعث کاهش وزن میشود. مصرف قارچ صدفي علاوه بر تاثير مطلوبی که بر کبد و کليه ها میگذارد، بعضي از مشکلات روده اي را نيز بر طرف مي کند. قارچ صدفي به دلیل داشتن آنتی اکسیدان در کاهش رشد تومورهاي سرطانی تاثیر بسزایی دارد. 

مراحل کاشت قارچ صدفی

آماده سازی سالن:
سالن پرورش قارچ به مکانی گفته می شود که دما، رطوبت و نور در آن قابل کنترل باشد.
حفظ رطوبت بین 85 تا 95 درصد در طی مراحل رشدی قارچ صدفی باعث  افزایش کیفیت محصول می شود. در این شرایط دیواره ها، سقف و کف سالن باید در برابر این رطوبت مقاومت کافی داشته باشند. جنس مصالح باید به گونه ای باشد که قابلیت شستشو و ضدعفونی کردن سالن را داشته باشد. در شرایط خانگی میتوان دیوارها و سقف را با پلاستیک پوشانده تا این قابلیت را به دست آورد.
برای تامین رطوبت در سالن های پرورش قارچ از دستگاه رطوبت ساز-هوا ساز استفاده می شود. ولی در سطح کم و در مقیاس خانگی میتوان با آبپاشی بر کف سالن یا استفاده از دستگاه بخور رطوبت مورد نیاز را تامین کرد.
دمای مورد نیاز برای رشد و نمو قارچ صدفی بین 20-25 درجه سانتی گراد است. پس در فصول مختلف سال و با توجه به اقلیم منطقه، سالن را گرم یا سرد می کنیم تا به این دمای بهینه دست یابیم.
برای خنک کردن در سالن های بزرگ از چیلر، سالن های متوسط از کولر های آبی یا گازی بسته به منطقه و صرفه اقتصادی، و در منزل از کولر آبی در مقیاس کوچک استفاده می شود.
برای انجام تهویه استفاده از فن ضروریست.
قارچ صدفی در مراحل رشد رویشی خود نیازی به نور ندارد و باید در تاریکی کامل باشد.
نور برای قارچ صدفی در مرحله شوک دهی ضروریست و خود یکی از عوامل تحریک رشد رویشی به زایشی محسوب می شود.

آماده سازی بستر کشت:
قارچ صدفی برای رشد و نمو به مواد آلی محتاج است. کاه و کلش گندم و برنج، کاه و کلش جو، خاک اره و چوب از جمله موادی هستند که قارچ صدفی می تواند بر روی آن رشد کند.
کاه و کلش مورد استفاده باید تازه، به رنگ طلایی، عاری از هرگونه آلودگی باشد. اندازه کاه و کلش برای کاشت قارچ بین 15 تا 20 سانتی متر در نظر گرفته می شود. اگر از این میزان کمتر باشد کاه و کلش به هم چسبیده و عدم تهویه مناسب می تواند باعث ایجاد آلودگی و رشد ناقص قارچ در بستر شود.
اگر سایز کاه و کلش افزایش یابد میزان هوادهی به درون بستر افزایش پیدا کرده و کاه و کلش خشک می شود که در این مرحله نیز میسیلیوم های قارچ قادر به رشد یکنواخت نخواهند بود.
کاه و کلش پس از اندازه کردن خیسانده می شود. خیساندن به طور میانگین بین 36 تا 60 ساعت به طول می انجامد. باید به این نکته دقت شود که پس از حدود 24 ساعت آب عوض می شود.
در مرحله بعد کاه و کلش خیسانده شده را به مدت 2 ساعت می جوشانیم. هدف از این کار ضدعفونی کردن کاه و کلش، نرم کردن آن و از بین بردن بذور موجود در کاه و کلش است.
کاه های جوشانده شده به محل کار انتقال پیدا می کند.

کاشت بذر قارچ صدفی
در انتخاب بذر دقت لازم انجام شود. خرید بذر باید از مراکز معتبر انجام شود تا علاوه بر افزایش کیفیت محصول، از میزان آلودگی به طور چشمگیری کاسته شود.
دمای کاه و کلش جوشانده شده باید کاهش یابد و به دمای محیط (حدود 25-30 درجه سانتی گراد) برسد. به میزان 15 سانت کاه و کلش را در کیسه پلاستیکی ریخته و به آن فشار وارد کرده تا هوای اضافه خارج شود، سپس یک مشت بذر قارچ صدفی را دور تا دور بر روی کاه ها ریخته و این مراحل تا انتها ادامه می یابد. پس از خارج کردن هوای اضافی در کیسه از طریق فشردن، درب کیسه بسته می شود.
برای پر کردن هر کیسه به یک و نیم کیلو کاه خشک نیاز است.

 
نگهداری از بستر قارچ صدفی در سالن

مرحله اول: رشد رویشی
دما: 20 الی 25 درجه سانتی گراد
رطوبت: 85 الی 95 درصد
تهویه: محدود
نور: تاریکی مطلق
دوره رشد رویشی یا رشد میسیلیوم ها در بستر حدود 15 الی 20 روز طول می کشد.
در روز سوم پس از کشت سوراخ هایی بر روی کیسه نایلونی ایجاد می شود تا تبادل هوا صورت گیرد. این سوراخ ها به شکل ضربدری و به طول 1.5 الی 2 سانتی متر است.
قبل از ایجاد برش باید دقت شود که کاتر، تیغ یا چاقوی تیز با الکل یا وایتکس ضدعفونی شده باشد.

مرحله دوم: رشد زایشی
با ایجاد شوک نوری شروع می شود.
لامپ ها روشن و تا پایان برداشت روشن باقی می ماند.
تهویه: انجام شود.
دما: 18 تا 22 درجه سانتی گراد
رطوبت: 80 الی 85 درصد
تهویه: افزایش پیدا می کند
نور: به صورت کامل

 از زمان شوک دهی تا رویت پین ها حدود سه روز زمان می برد. طی مدت 3 الی 4 روز پین ها به قارچ کامل که قابل برداشت است تبدیل می شود. 
بهترین زمان برداشت، زمانیست که کلاهک قارچ به صورت افقی قرار گرفته باشد و اسپور تولید نکند. دیر برداشت کردن محصول، کیفیت را به طور چشمگیری کاهش میدهد علاوه بر آن قارچ تولید اسپور کرده و ممکن است برای افرادی که در سالن مشغول به کارند ایجاد حساسیت تنفسی کند.
با پیچاندن قارچ میتوان آن را به طور کامل از بستر کاه و کلش خارج کرد تا آسیبی به دیگر پین ها و میسیلیوم ها وارد نشود.