علائم و خطرات کمبود آهن در گیاهان و راهکار های مناسب جهت بهبود آن

کمبود آهن در گیاهان

آهن (Fe) به عنوان میکرومغذی محسوب می شود، به این معنی که گیاهان به مقادیر کمتر ماکرومغذی اولیه یا ثانویه نیاز دارند. اجازه ندهید که این طبقه بندی باعث سردرگمی شود، زیرا آهن برای سلامتی و رشد گیاهان بسیار مهم است. از بین مواد مغذی، آهن در بیشترین مقدار برای گیاهان مورد نیاز است و دسترسی آن به pH محیط کشت وابسته است. تمام ریزمغذی ها، به جز مولیبدن، به دلیل افزایش pH محیط کشت کمتر در دسترس قرار می گیرند، اما به دلیل کاهش PH محیط کشت، بیشتر در دسترس قرار می گیرند. محدوده ایده آل pH برای محصولات به واسطه توانایی آنها برای به دست آوردن مواد مغذی تعیین می شود. کمبود آهن منجر به کلروز بین رگه ای می شود که ابتدا در برگ های جوانتر و در حاشیه برگ ها ظاهر می شود و رگه ها سبز باقی می ماند. در شرایط کمبود شدید، کل گیاه نابارور می شود.
 
کمبود آهن (Fe) یک اختلال گیاهی است که به عنوان "کلروز ناشی از آهک" شناخته می شود. این اختلال می تواند با کمبود منگنز اشتباه گرفته شود. غلظت آهن خاک بالا است، اما اگر pH خاك بالاتر از 6.5 باشد، می تواند آهن قابل جذب را از دسترس خارج کند. همچنین اگر آب در خاک بیش از حد غرق شده یا بیش از حد کوددهی شده باشد، کمبود آهن می تواند رخ دهد. وجود بیش از حد عناصری مثل منگنز در خاک می تواند از جذب آهن گیاهی جلوگیری کند. 
آهن برای تولید کلروفیل مورد نیاز است، از این رو کمبود آن باعث کلروز می شود. به عنوان مثال، آهن در جایگاه فعال گلوتامیل-tRNA ردوکتاز، آنزیم مورد نیاز برای تشکیل اسید 5-آمینو لوولینیک که پیش سازِ هم و کلروفیل مورد نیاز است، استفاده می شود.

 عملکرد آهن

آهن یک مولد آنزیم های مختلف و برخی از رنگدانه ها است و در کاهش نیترات و سولفات و تولید انرژی در گیاه نقش دارد. اگر چه آهن در ترکیب کلروفیل (رنگدانه سبز در برگ ها) استفاده نمی شود، اما برای تشکیل آن ضروری است. این توضیح می دهد که چرا گیاهانی که دچار کمبود آهن هستند، علائم کلروز را در برگ های جدید نشان می دهند.
 

علائم کمبود آهن

کمبود آهن به صورت کلروز بین رگه ای در برگ های جدید بیان می شود (برگ های زرد با رگه های سبز). برای تعیین علت کمبود، ابتدا باید ریشه ها را بررسی کرد. ریشه های گیاهی که بیش از حد تحت تأثیر آب قرار می گیرند، از مواد مغذی استفاده نمی کنند و باعث کلروز می شوند. مهم است که اجازه دهیم که محرک رشدی میان آب رسانی برای کاهش استرس گیاه، خشک شود و اگر ریشه ها بیمار باشند، یک قارچ کش مناسب استفاده شود.
اگر ریشه ها سالم هستند، نمونه ای از محیط کشت و بافت گیاهی را از چندین گیاه به یک آزمایشگاه برای تأیید ارسال کنید. pH محیط کشت به طور مستقیم بر جذب آهن توسط گیاهان تاثیر می گذارد. اگر pH محیط کشت بیش از 6.5 باشد، آهن به شکلی تبدیل می شود که برای گیاه غیر قابل دسترس است و باعث کمبود می شود. pH محیط کشت را می توان با اسیدی کردن آب آبیاری و / یا استفاده از کود با اسیدیته بالاتری نسبت به آب، کاهش داد. از آنجا که ممکن است چند هفته طول بکشد تا مشکل حل شود، آهن کلات را می توان برای تسریع سبز شدن گیاهان مورد استفاده قرار داد. مؤثرترین عامل کلاته شدن، آهن EDDHA است. با این حال، آهن DTPA تقریباً به همان اندازه خوب است.
اگر آزمایش نشان دهد که بافت در حال رشد کمبود آهن دارد، اما pH طبیعی است، به میزان مصرف کود توجه کنید. کود با کمترین میزان نیتروژن به این معنی است که آهن نیز با نرخ پایین اعمال می شود. افزایش میزان مصرف کود ممکن است این مشکل را حل کند. با این حال، بادمجانیان، دیاسیا، اطلسی، پنجه بازان، گل میمونی و غیره نیاز به آهن اضافی بالا و بیشتر از آنچه که کود تامین می کند، دارند. بنابراين، ممکن است نياز باشد به کود، کلات آهن اضافه شود.
دلیل دیگری برای آزمایش این است که سطوح سایر مواد مغذی را در محیط و بافت رو به رشد بررسی کنید. اغلب نشانه های کمبود منگنز و سایر مواد مغذی، مثل کمبود آهن است. اصلاح کمبود آهن در صورت عدم کمبود میکرومغذی های دیگر، مفید نخواهد بود.

 مسمومیت آهن

مسمومیت آهن به علت کمبود متوسط pH یا مصرف بیش از حد آهن، اتفاق می افتد. مسمومیت آهن و منگنز، همانطور که به طور معمول به آن اشاره شد، در گل شمعدانی، گل همیشه بهار آفریقایی، لیسیانتوس، گل حنا آویز (امپشن)، پنتاس یا سایر محصولاتی است که pH 5/8 تا 6/6 را ترجیح می دهند، رایج تر است. مجدداً، واسطه در حال رشد و بافت رو به رشد را آزمایش می کنند تا مشکل را تایید کنند. اگر pH محیط کشت رشد دلیل مشکل بود، اما کمتر از 0.5 pH واحد زیر دامنه طبیعی برای گیاه بود، برنامه های کوددهی جایگزین با کود پایدار (15-0-15، 14-0-14، 13-2- 13 و غیره) و در صورت لزوم از تزریق اسید جلوگیری شود.
اگر pH محیط کشت رشد بیش از 0.5 واحد کمتر از حد نرمال باشد، با بیکربنات پتاسیم یا آهک مایع درمان می شود. در هر محصول، شاخساره را با آب تمیز محلول پاشی کنید تا باقی مانده ها را از بین ببرید و از استفاده از علف کش خودداری کنید. بی کربنات پتاسیم (2 پوند / 100 گالن آب) به سرعت pH محیط رشد را تنظیم می کند، اما پتاسیم 933 ppm را تنظیم می کند و سطح نمک محلول را در محیط کشت افزایش می دهد. آهک مایع باعث افزایش EC نمی شود و دارای قدرت ماندگی طولانی تری است، اما برای تنظیم کامل pH، یک هفته طول می کشد. 

منابع آهن

چند منبع آب، آهن کافی را برای اکثر محصولات فراهم می کند، اما غیر معمول است. آهن به طور معمول توسط کود ارائه می شود و بیشتر گیاهان میزان مصرف ثابت آهن 1 ppm را ترجیح می دهند. گیاهانی نظیر گل شمعدانی، گل همیشه بهار آفریقایی، لیسیانتوس، گل حنا آویز (امپشن)، پنتاس و غیره بیشترین میزان مصرف آهن را ترجیح می دهند، بنابراین بهتر است که با یک مکمل کلات آهن همانطور که در بالا پیشنهاد شد، درمان شوند. 

درمان کمبود آهن در گیاهان

با انتخاب خاک مناسب برای شرایط رشد (به عنوان مثال، جلوگیری از رشد گیاهان اسید دوست در خاک های آهکی)، یا با اضافه کردن کود به خوبی پوسیده یا کمپوست، از کمبود آهن کاسته می شود. اگر کلروز ناشی از کمبود آهن مشکوک باشد، pH را با یک کیت یا ابزار مناسب آزمایش کنید. خاک را در سطح و در عمق نمونه گیری کنید. اگر pH بیش از هفت باشد، تصحیح خاک را در نظر بگیرید که pH را به سمت محدوده 6.5 تا 7 کاهش دهد. بهبود شامل موارد زیر می باشد: الف) افزودن کمپوست، کود، کود گیاهی ذغال سنگ و یا مواد آلایشی مشابه (هشدار: بعضی از مخلوط های خرده فروشی کود و کمپوست به دلیل افزودن آهک pH در محدوده 7 تا 8 دارند. کود آلی را از یک منبع ارگانیک گواهی شده تهیه کنید). ب) استفاده از سولفات آمونیوم به عنوان کود نیتروژن (کود اسیدی به علت تجزیه یون آمونیوم به نیترات در خاک و منطقه ریشه)؛ ج) محلول پاشی سولفات اولیه به خاک (اکسید شدن در طول دوره چند ماه برای تولید سولفات و سولفیت و pH کمتر). توجه: افزودن اسید به طور مستقیم به عنوان مثال سولفوریک / هیدروکلریک / اسید سیتریک خطرناک است، زیرا شما می توانید یون های فلزی را در خاک جذب کنید که سمی هستند و در غیر این صورت محدودیت دارند. آهن را می توان بلافاصله با استفاده از سولفات آهن یا ترکیبات آهن کلات در دسترس گیاه قرار داد. دو کلات آهن معمولی Fe EDTA و Fe EDDHA هستند. سولفات آهن (آهن (II) _ سولفات) و آهن EDTA فقط در خاک تا PH 7.1 مفید هستند، اما آنها را می توان به صورت اسپری برگ استفاده کرد. آهن EDDHA تا PH 9 (بسیار قلیایی) مفید است، اما باید برای جلوگیری از تخریب نوری در شب ، به خاک اعمال شود. EDTA در خاک ممکن است سرب را جذب کند، اما در مورد EDDHA این طور نیست.

منابع

https://www.pthorticulture.com/en/training-center/role-of-iron-in-plant-culture/
https://en.wikipedia.org/wiki/Iron_deficiency_(plant_disorder)