آبیاری چگونه بر بیماری های گیاهی تاثیر میگذارد؟

آیا ارتباطی بین آبیاری و بیماری های گیاهی وجود دارد؟

آبیاری به عنوان عامل مهمی در پرورش گیاهان، همواره مورد توجه بوده است. در این مقاله تاکتیک‌هایی را یاد بگیرید تا بتوانید بیشترین بازده از آبیاری را به دست آورید درحالی‌که بیماری‌هایی که روی محصولات گیاهی و میوه‌ای تأثیر می‌گذارند، محدود شود. بیماری یک پاسخ است. یک بیماری گیاهی به‌صورت یک اختلال در گیاه در واکنش به تحریک مداوم توسط یک عامل عفونی و یا پاتوژن (عامل بیماری‌زا) شناخته‌شده است. بیماری گیاهی می‌تواند انواع مختلفی از علائم را ایجاد کند که ممکن است بر توانایی گیاه برای بازده، تکثیر و یا رشد مناسب تأثیر بگذارد. 
اگر با انواع آبیاری آشنایی ندارید پیشنهاد میکنیم که مقاله ی انتخاب بهترین روش آبیاری با توجه به محصول را مطالعه کنید 
بیماری‌های گیاهی یکی از محدودیت‌های اصلی در تولید محصولات کشاورزی است که سالانه در سراسر جهان از بین می‌رود. بیماری شناسی گیاه با کشاورزی مرتبط است، و با اولین کشاورزان که در برابر عوامل بیماری‌زای گیاهی با شیوه‌های مذهبی، فراطبیعی و یا دیگر روش‌های مدرن آغاز شد، که در آن علم برای ردیابی شرایطی که باعث بهبود بیماری‌ها می‌شود و درنتیجه، برای اجتناب از آن‌ها به‌صورت منطقی تلاش می‌کند.
کارایی آبياري نه‌تنها باعث افزايش عملکرد بيشتر محصول می‌شود، بلکه براي توليد  محصول باکيفيت دانه، غذا، بافت و ديگر محصولات نيز با درک بهتر اثرات اقتصادي و محیط‌زیست ضروري است. برآورد شده است که 30 تا 40 درصد از تولید جهانی مواد غذایی حاصل از کشاورزی آبیاری می‌شود. اهمیت آن را می‌توان با گزارش‌های تولید سیب‌زمینی درک کرد که نشان می‌دهد تغییرات به میزان 10 درصد آب سیب‌زمینی منجر به کاهش قابل‌توجه عملکرد می‌شود، یا کمبود آب، منجر به تغییر شکل و کاهش تعداد غده سیب‌زمینی، یا آبیاری بیش از حد، شدت ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها را افزایش می‌دهد.
گاهی اوقات تشخیص بیماری می‌تواند دشوار باشد و تمایز بین بیماری واقعی و اختلال غیر زیستی یا آبیوتیک برای ایجاد یک طرح مدیریتی مؤثر، بسیار مهم است. عوامل ایجادکننده بیماری‌های گیاهی، بیوتیک و وابسته به حیات و یا زنده هستند و به‌صورت پاتوژن شناخته می‌شوند. اختلالات غیر زیستی ناشی از عوامل بی‌هوازی یا غیرزنده هستند. درک تفاوت بین این دو برای تشخیص علت آسیب گیاهی، بسیار مهم است.
حتی اگر بیماری تأیید شود، مشکلات ناشی از آن ممکن است آرایشی باشند یا باعث کاهش جزئی عملکرد شوند، و اقدامات کنترل هزینه‌بر غیرقانونی و غیرمستقیم منجر به هزینه و مزاحمت نشود. در سایر شرایط، یک بیماری ممکن است گیاه جوان را تضعیف کند، اما تأثیر کمی بر گیاهان قدیمی‌تر، بگذارد.
بیماری‌های گیاهی اغلب علائم مفیدی ارائه می‌کنند تا مشکلات اساسی که گیاه را حساس می‌کند، تشخیص داده شود. این مشکلات ممکن است شامل انتخاب محل کشت ضعیف، عدم تعادل مواد مغذی، تنش آب، یا مالچ نادرست، آبیاری و یا روش‌های هرس باشد. در بسیاری از موارد، اگر شما بتوانید علت اصلی مشکلات گیاه را رفع کنید، فرآیند بیماری متوقف خواهد شد و گیاه می‌تواند سلامتی و توانایی خود را برای مقاومت در برابر چنین مشکلاتی در آینده به دست بیاورد.
هنگامی‌که اقدامات کنترلی لازم است، باید تصمیم بگیرید که کدام تکنیک‌های مدیریتی مناسب‌تر هستند. مدیریت یکپارچه آفات، یا استراتژی IPM، محتاطانه‌تر و مؤثرتر است؛ زیرا شامل استفاده از ترکیبی از تکنیک‌های مدیریتی است. شیوه‌های کشت و انتخاب واریته های مقاوم گیاهان به عنوان اولین خط دفاع هستند. استفاده از آفت‌کش‌ها ممکن است موردنیاز باشد و می‌توانند به عنوان بخشی از یک برنامه IPM باشند، اما باید به عنوان آخرین راه‌حل در نظر گرفته شود. سموم دفع آفات اغلب بیش از حد مورداستفاده قرار می‌گیرند، به ویژه هنگامی‌که یک فرد می‌خواهد به‌سادگی و به‌سرعت مشکل آفت را برطرف کند و به دنبال این نیست که بداند چرا این اتفاق افتاده است. هنگامی‌که آفت‌کش‌ها موردنیاز هستند، محصولی را انتخاب کنید که کمترین سمیت را برای آن گیاه داشته و برای بیماری خاص طراحی شده است.
وقتی استفاده از آفت‌کش‌ها ضروری است، روش‌های توصیه شده و میزان توصیه شده روی برچسب آفت‌کش را پیروی کنید. استفاده از مقادیر اضافی آفت‌کش، قطعاً بهتر از نرخ‌های توصیه شده نیست. استفاده مجدد از بعضی از آفت‌کش‌ها می‌تواند باعث ایجاد مقاومت در برابر موجودات هدف شود، که می‌تواند تأثیرگذاری آفت‌کش را در موارد استفاده در آینده کمتر کند. در برخی موارد، آفت‌کش‌ها همچنین می‌توانند بر سلامت انسان، محیط‌زیست و یا ارگانیسم‌های غیر هدفمند، ازجمله پرنده‌ها و حشرات سودمند آسیب برسانند که ممکن است منجر به سایر مشکلات گیاهان شود.
می‌توان برای گیاهان سبزی و میوه از سیستم‌های آبیاری استفاده کرد تا نیازهای آبی گیاهان را برآورده سازد درحالی‌که منجر به به حداقل رساندن خطر از دست رفتن عملکرد در شرایط خشک‌سالی شود. بااین‌حال، تولیدکنندگان باید کیفیت، مقدار و زمان آبیاری موردنیاز برای محصولات خاص در مراحل مختلف رشد را در نظر بگیرند.
منابع آب آبیاری می‌توانند پاتوژن های گیاهی را مهار کنند. به‌طورکلی، آب‌های سطحی مانند رودخانه‌ها، یونجه‌ها و حوضچه‌ها در مقایسه با آب از چاه‌های سربسته بیشتر احتمال دارد که با پاتوژن های گیاهی آلوده شوند.
کپک های آبی مانند گونه‌های فیتیوم و فیتوفترا را می‌توان در منابع آب باز پیدا کرد و ممکن است باعث ایجاد بیماری‌های گیاهی شود. این دو نوع پاتوژن های آب‌زاد دارای اسپور (تخم پاتوژن) هستند که قادر به شنا در آب می‌باشد. درواقع، طبق مقاله‌ای با عنوان" پاتوژن های گیاهان در آب آبیاری: چالش‌ها و فرصت‌ها"، حداقل 26 و 17 گونه مختلف از فیتیوم و فیتوفترا، در آب‌های آبیاری جهانی ثبت‌شده‌اند. این پاتوژن ها به خوبی شناخته‌شده عامل علائمی مثل دامپینگ آف (خفگی) در سویا؛ بلایت (بادزدگی) شاخ و برگ و پوسیدگی بافت‌های مختلف مانند ریشه‌ها، تاج و میوه‌ها هستند.
 
علائم ناشی از Phytophthora capsici در (A) شاخ و برگ، (B) تاج و ریشه؛ (C) میوه خیار.
برخی از پاتوژن های گیاهی می‌توانند در خاک زنده بمانند و همچنین می‌توانند با توده‌های جمع‌آوری‌شده و محصولات بیمار همراه شوند. آب سطحی می‌تواند توسط رواناب از مزارع آلوده منتقل شود، طبق مقاله "مشخص کردن Phytophthora capsici از آب آبیاری سطحی میشیگان" با انتخاب یک منبع تمیز آب، احتمال معرفی پاتوژن های گیاهی توسط آب آبیاری به مزرعه‌های تولیدی کاهش می‌یابد.
آب نه‌تنها نقش مهمی در پراکنده شدن پاتوژن های محلول دارد، بلکه می‌تواند رطوبت موردنیاز برای آلودگی را فراهم کرده و به توسعه بیماری‌های پاتوژن های موجود در هوا کمک کند. به منظور وقوع بیماری، میزبان حساس، ویروس پاتوژن و شرایط محیطی مطلوب موردنیاز است. آبیاری رطوبت و خیسی برگ را فراهم می‌کند به‌طوری‌که اگر اسطوره‌ای پاتوژن روی یک گیاه میزبان فرود آیند، یک رویداد آبیاری باعث آغاز روند آلودگی می‌شود. همان‌طور که بیماری پیشرفت می‌کند، آبیاری پاششی از بالا می‌تواند پاتوژن های پراکنده را از گیاهان آلوده به گیاهان سالم که در نزدیکی آن‌ها هستند منتشر کند، که این امر می‌تواند بیماری را در مزرعه گسترش دهد.
به‌طور خلاصه، عوامل اصلی در هنگام استفاده از آب آبیاری عبارت‌اند از:

• کیفیت آب. از منابع پاک آب استفاده کنید؛ آب چاه بهتر است.
• میزان آبیاری. پاتوژن ها توسط آب ترجیح داده می‌شوند، بنابراین بیشتر از میزان موردنیاز محصول برای مرحله رشد آبیاری نکنید.
• زمان‌سنجی. شرایط فعلی و پیش‌بینی‌شده محیط‌زیست را در نظر بگیرید و از ابزارهای زمان‌بندی آبیاری استفاده کنید.

منبع

https://www.canr.msu.edu/news/how_does_irrigation_influence_the_presence_and_severity_of_diseases
https://extension2.missouri.edu/mg13
https://www.intechopen.com/books/irrigation-in-agroecosystems/management-of-plant-disease-epidemics-with-irrigation-practices