مفهوم خاک های سدیمی و مدیریت آن

یکشنبه 1 مهر 1397

| 4161

خاک هاي سديمي و مدیریت آن ها:

خاک های سديمي حاوی مقادير زیادی سدیم قابل تبادل و سطوح پاییني از نمک های محلول می باشند .
میزان بيش ازحد سدیم قابل تبادل تاثیر منفی بر رشد گیاه و بافت خاك داشته و در نتیجه کاهش عملکرد محصول را در پي خواهد داشت .
در خاک های سديمي ، ذرات رس تمایل به دور شدن از یکدیگر را دارند که این فرایند را پراكندگي می نامند. نیروهایی که ذرات رس را كنار هم نگه ميدارد توسط یون های بزرگ سدیم مختل می شوند . ذرات رس پراکنده شده و در سراسر خاک حرکت می کنند و منافذ آن را پر ميكنند در نتیجه نفوذ آب به درون خاک و همچنین هدایت هیدرولیکی آن کاهش می یابد (هدایت هیدرولیکی اندازه گیری توانایی خاک برای انتقال آب است). بنابراین خاک ممکن است پس از كمي خیس شدن اشباع شود.
خاك هاي تحت تاثیر سدیم زمانی كه خیس می شوند تمايل به متورم شدن داشته و در هنگام خشك شدن سخت شده و ترك برميدارند . اين خاك ها در زمان خشكي معمولا پوسته سخت و خشکی روی سطح آنها ايجاد می گردد .
آسیب به بافت خاک باعث کاهش دسترسی اکسیژن در ناحیه ریشه و محدود کردن رشد گیاه می شود. پوسته سخت ايجاد شده در سطح خاك رشد ریشه و جوانه زني بذر را محدود می کند.
علاوه بر این، خاک های سدیمي در معرض فرسایش بوده که منجر به از دست دادن خاک و مواد مغذی می شود

خاک های سدیمی در کشاورزی

رابطه بین شوری و سدیمی شدن :

شوری و سدیمي شدن اثر متضاد بر بافت روی خاک دارند. در حالی که سدیمي شدن باعث افزایش پراکندگی در خاک می شود، شوری باعث ميشود ذرات خاک به هم چسبيده و تجمع پيدا كنند . تجمع ذرات خاک باعث بهبود خواص فیزیکی خاک می شود. نفوذ پذيري و هوادهی خاك و رشد ریشه ها بهبود می یابد. اگر چه نمک ها از اثرات مخرب سدیم بر روی ساختار خاک جلوگیری می کنند، اما شورشی بیش از حد براي رشد گیاه مضر است.

تأثیر pH بر خاک های سدیمی :

در pH بالای خاک (> 8)، کربنات ها ماده غالب قلیاییت می شوند. درحالي که خاک خشک می شود، کلسیم و منیزیم به خارج از محلول خاک رسوب می کنند و کلسیم و منیزیم جذب شده ، ذرات رس را برای حفظ تعادل ترك می کنند. سپس سدیم در فاز جامد خاک غالب می شود. نتیجه این است که اثرات سدیم بر روی ساختار خاك در بیشترین مقدار PH هاي بالا در خاك بیشتر است.

مدیریت خاک های سدیمی

گزینه هایی برای اصلاح مشکلات مربوط به خاک های سدیمي وجود دارد ، که می توان از تغییر نوع محصولات کاشته شده به گونه های مقاوم تر و استفاده از اصلاح كننده هاي خاک نام برد.
خاک های سدیمی را می توان به وسیله جایگزیني یونهای سدیم قابل تبادل با یون کلسیم بهبود داد . يكي از رویکرد هاي جديد استفاده از مواد اصلاح كننده خاک است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم موجب تسهيل جایگزیني سدیم قابل تبادل خاك ميگردند .

مقالات مرتبط